مراقبت‌های دوران بارداری

مراقبت های دوران بارداری

نکات مهم در بارداری

بارداری دوران منحصر به فردی است. اتفاقات این مرحله از زندگی، ممکن است به طور دائمی بر سلامت مادر و نوزاد تأثیر بگذارد. اگر باردار هستید یا قصد دارید حامله شوید، باید درباره کلیه مراحل و بهترین راه‌کارهای ممکن برای سپری کردن این دوران مطالعه کنید.

رابطه جنسی در بارداری

رابطه جنسی در بارداری امری طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است. در طول دوره حاملگی، بدن شما به طرز شگفت‌انگیزی تغییر می‌کند. این تغییرات، علاوه بر ظاهر، عملکرد داخلی بدن و ترشحات هورمونی را نیز تحت تأثیر خود قرار می‌دهند. تمایلات جنسی بسیاری از خانم‌های باردار به شکل قابل توجهی متحول شده و تحت تأثیر حاملگی، افزایش یا کاهش می‌یابد.

در عین حال، تحولات به وجود آمده در ساختار بدن و روحیات خانم‌ها بر روی همسر و شریک عاطفی آن‌ها نیز تأثیر می‌گذارد. حاملگی در مجموع به سه مرحله سه ماهه تقسیم بندی می‌شود. هر یک از این مراحل، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند.

تمایلات جنسی در بارداری

تمایلات جنسی در بارداری دستخوش تغییر و تحولات قابل توجهی می‌شود. آگاهی از تغییرات احساسی و فیزیکی دوران حاملگی به شما کمک خواهد کرد این مرحله از زندگی را با آسایش بیش‌تری سپری کنید. افزایش ترشحات هورمونی ممکن است در برخی خانم‌ها با کاهش تمایل به برقراری رابطه جنسی توأم باشد. احتمال آسیب رساندن به جنین، ممکن است همسر شما را نیز نگران کند. احتمال دارد، این امر کاهش میل جنسی طرف مقابل را نیز به دنبال داشته باشد.

سه ماهه نخست بارداری

سه ماهه نخست بارداری با احساساتی نظیر خستگی مفرط، تهوع، استفراغ و درددناک شدن پستان‌ها همراه است. مجموع این عوامل در کاهش میل جنسی تأثیرگذار خواهد بود.

 سه ماهه دوم بارداری

سه ماهه دوم بارداری، زمانی است که احساس تهوع، خستگی و استفراغ به تدریج کاهش می‌یابد. در این مرحله، فرد به مرور انرژی از دست رفته خود را بازمی‌یابد. به علاوه، احتمال سقط جنین نیز تا حدود زیادی کاهش پیدا می‌کند. به این ترتیب، در این دوره، خانم‌های باردار از لحاظ روحی و جسمی در وضعیت به مراتب بهتری قرار دارند. این امر، در افزایش میل جنسی آن‌ها به شدت موثر خواهد بود.

سه ماهه نهایی بارداری

سه ماهه نهایی بارداری با مشکلاتی نظیر افزایش وزن، کمر درد، درد لگن و تورم همراه است. طبیعی است که مجموع این عوامل به انضمام بزرگ شدن شکم و احساس نگرانی برای جنین موجب کاهش میل جنسی می‌شود. در این دوران، خانم‌های باردار بیش از هر چیز به حمایت عاطفی طرف مقابل خود نیاز دارند.

تغذیه در بارداری

تغذیه در بارداری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این طریق، شما علاوه بر تأمین نیازهای خود به شکل‌گیری بدن نوزاد و برآورده کردن نیازهای او هم کمک می‌کنید. بنابراین، باید رژیم غذایی سالم و سرشار از ویتامین و املاح معدنی را دنبال کنید.

به علاوه، یک خانم باردار باید روزانه چیزی در حدود ۳۵۰ تا ۴۵۰ کالری بیش‌تر از یک فرد عادی دریافت کند. در این دوران، لازم است تا جای ممکن، از خوردن تنقلات، چیپس و نوشابه‌های حاوی مواد قندی اجتناب کنید. در عوض، مصرف میوه‌جات، سبزیجات، حبوبات، غلات و پروتئین‌ها را افزایش دهید.

خوردن پروتئین در بارداری

مواد پروتئینی به شکل قابل توجهی به رشد اندام‌ها و بافت‌های بدن نوزاد کمک می‌کنند. پروتئین از ضروری‌ترین مواد لازم برای شکل‌گیری مغز جنین به شمار می‌رود. به علاوه، این ماده در رشد پستان‌ها و رحم مادر نیز به شدت تأثیرگذار است. یک زن باردار، روزانه به ۷۰ تا ۱۰۰ گرم پروتئین نیاز دارد. بهترین منابع تأمین این ماده عبارتند از:

• گوشت قرمز بدون چربی
• گوشت مرغ
• ماهی
• آجیل
• کره بادام زمینی
• پنیر
• حبوبات

استرس وناراحتی دربارداری

افسردگی در بارداری، امر بسیار شایعی است. مطالعات نشان می‌دهند، یک نفر از هر ده زن باردار به این عارضه دچار می‌شود. این موضوع، روابط خانوادگی و سلامت مادر و جنین را به شدت تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.

دلایل افسردگی در بارداری

تغییر و تحولات هورمونی ناشی از بارداری، مهم‌ترین عامل بروز افسردگی در این مقطع از زندگی است. این تغییرات هورمونی، به شکل قابل توجهی بر عملکرد مغز تأثیر گذاشته و فرد را دچار استرس می‌کنند. شرایط پیچیده حاملگی، نگرانی از سلامت جنین، تغییرات فیزیکی مادر و سایر دشواری‌های معمول زندگی می‌توانند این عارضه را تشدید کنند.

نشانه‌های افسردگی در بارداری

از اصلی‌ترین نشانه‌های افسردگی در بارداری می‌توان موارد زیر را نام برد:

• تداوم احساس غم و اندوه
• عدم تمرکز
• اختلال در خواب
• بی‌علاقگی به انجام فعالیت‌های روزمره
• کاهش لذت از امور شادی‌بخش
• وسواس فکری
• اضطراب
• اختلال در تغذیه
• اختلال در برقراری ارتباط ارزشمند با سایرین

محرک‌های افسردگی در بارداری

موارد زیر از اصلی‌ترین محرک‌های افسردگی در بارداری به شمار می‌روند:

• سابقه ژنتیکی
• درمان ناباروری
• سابقه سقط جنین
• رویارویی با عوامل استرس‌زای محیطی
• سابقه تجربیات ناخوشایندی نظیر جدایی، مرگ یا خشونت

ورزش در بارداری

ورزش در بارداری به شکل قابل توجهی در کاهش افسردگی تأثیرگذار است. انجام این کار به بالا رفتن سطح سروتونین و پائین آمدن سطح کورتیزول کمک می‌کند. هورمون سروتونین، نوعی انتقال دهنده عصبی است که بر ادراک عمومی و روحیه فرد تأثیر مثبتی می‌گذراد.

از طرف دیگر، کورتیزول از شناخته شده‌ترین گلوکوکورتیکوئیدهای موجود در بدن انسان است. این ماده با نام هورمون استرس نیز شناخته می‌شود و برای بدن، اثراتی منفی را به دنبال دارد. شایان ذکر است که ورزش‌های دوران حاملگی، حتما باید تحت نظر پزشک و مشورت با او انجام پذیرد.

فواید ورزش در بارداری

از اصلی‌ترین فواید ورزش در بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهبود وضعیت روحی
• بهبود مشکلاتی نظیر کمر درد و درد لگن
• کمک به کنترل وزن
• کاهش احتمال ابتلا به دیابت بارداری
• کاهش احتمال ابتلا به فشار خون بارداری

استراحت و خواب در دوران بارداری

اهمیت استراحت و خواب در دوران بارداری کتمان ناپذیر است. کم‌خوابی به شکل قابل توجهی بر قابلیت‌های ذهنی و فیزیکی بدن تأثیرگذار است. مطالعات نشان داده‌اند، استراحت کافی می‌تواند در کاهش استرس، تنظیم هورمون‌ها، کنترل وزن، تنظیم فشار خون و بهبود خلق و خو موثر باشد.

توصیه می‌شود، خانم‌های باردار در طول شب، حداقل به مدت ۸ ساعت و در میانه روز، بین یک تا دو ساعت استراحت کنند. به علاوه، نظم در ساعات خواب و بیداری نیز از عوامل مهم دیگری است که بر کیفیت استراحت و خواب اثر می‌گذارد.

رنگ کردن مو در بارداری

درباره مجاز بودن رنگ کردن مو در بارداری اختلاف نظرهایی وجود دارد. مطالعات نشان داده‌اند، مواد شیمیایی موجود در رنگ مو به اندازه‌ای سمی و خطرآفرین نیستند که بتوانند آسیبی را متوجه جنین کنند. در واقع، در طول فرآیند رنگ کردن مو، تنها مقدار اندکی از این مواد جذب پوست شده و نمی‌توانند به کودک صدمه‌ای بزنند.

با این حال، لازم است توجه داشته باشید، تنفس بخار حاصل از رنگ مو ممکن است برای مادر زیان‌آور باشد. برای جلوگیری از هرگونه عارضه احتمالی، بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:

• در سه ماهه نخست بارداری از رنگ کردن مو خودداری کنید.
• موهای خود را در مکانی رنگ کنید که از تهویه مطبوع یا جریان هوای مناسبی برخوردار باشد.
• رنگ را بیش از مدت توصیه شده بر روی موها باقی نگذارید.

نکات مهم در دوران بارداری

در دوران حاملگی چه باید کرد؟

برای داشتن نوزادی سالم، تمامی شرایط روحی جسمی اجتماعی مادر قبل از لقاح باید بررسی شود:

• برنامه ریزی برای قطع روش‌های جلوگیری
• وزن سالم
• غربالگری و درمان بیماری‌های عفونی
• ایمن سازی و واکسیناسیونی
• بررسی داروهای مصرفی

نکات حاملگی

کنترل بیماری‌های مزمن شامل :

• دیابت
• فشارخون
• تیروئید
• اسم
• سل
• سابقه بیماری‌های جنسی
• اختلالات تشنجی
• اختلالات روانی بخصوص افسردگی و اضطراب
• بیماری‌های ژنتیکی
• چاقی:
  اندازه‌گیری قد وزن BMI
  ۳۲% زنان اضافه وزن دارند که باعث جنین ماکروزم و زایمان سخت با دیستوشی شانه و یا محرومیت رشد داخل رحمی و احتمال دیابت بارداری و احتمال سزارین می‌شود که این وزن باید تا قبل از بارداری متعادل شود.
  و نیز کاهش وزن شدید و لاغری مفرط باعث زن کم هنگام تولد، پوکی استخوان، آمنوره و مشکلات قاعدگی، ناباروری.. می‌شود.
• آزمایشات لازم :
  جهت تشخیص دیابت و تیروئید
  و کم خونی و تیتر آنتی بادی
  ضد سرخجه
  آنتی ژن هپاتیت
  و در افرادی‌که رابطه های پرخطر دارن ایدز و سیفلیس
  و نیز پاپ اسمیر

نکاتی که در دوران بارداری باید رعایت شود؟

آموزش بهداشت فردی روانی جنسی

• بهداشت دهان و دندان و معاینات دندانپزشکی
• واکسیناسیون های روتین توام و هپاتیت، سرخک اوریون سرخجه ابله مرغان قبل از بارداری
• آنفولانزا در موارد نیاز حین بارداری هم استفاده می‌شود
• مصرف مکمل ها در صورت نیاز و بررسی آنها
• بخصوص مکمل اسیدفولیک و یا یدوفولیک سه ماه قبل از بارداری
• اگر سابقه نوزادبا نقص لوله عصبی داشته باشد مصرف فولیک اسید با دوز بیشتر
• عدم مصرف دخانیات الکل مواد روانگردان

قبل از حاملگی را باید رعایت کند؟

• داروها :
  زنانی که برای درمان آکنه ترتینوئین استفاده می‌کنند باید سه ماه قبل از بارداری قطع شود.
  اگر اسم دارند کورتبکواستروئیدخوراکی را در سه ماه اول با استنشاقی عوض کنند.
  اما اگر اسم شدید دارند همان نوع خوراکی مصرف شود چون عوارض اسم شدید به مراتب بیشتر از داروی خوراکیست.
  دیابتی‌ها داروی انسولین را جایگزین نوع خوراکی کنند البته امروزه برخی مقالات متفورمین رو در بارداری جایز می‌دانند.
  فشارخونی ها داروی اتنولول رو در بارداری قطع کنند یا با دوز بسیار کم.
  کم کاری تیروئید حتما یدوفولیک مصرف و ادامه دهند.
  ترومبوفیلی ها بعلت عوارض بالا در بارداری حتما درمان شوند.
  اختلالات تشنج در بارداری نیز احتمال تشدید وجود دارد لذا حتما درمان شوند و مصرف فولیک اسید رو بالا ببرند.
  فنیل کتونوری باید با رژیم مناسب کنترل شود.
• معاینات بالینی :
  پوست و بثورات جلدی
  لمس غدد لنفاوی و تیروئید
  چشم از لحاظ زردی و کم خونی
  سمع قلب و ریه
  معاینه پستان و درمان برخی ادنوم ها یا کیست های احتمالی در پستان قبل از بارداری
  آموزش ثبت سیکل های قاعدگی و یا استفاده از نرم افزارهای مربوط به ثبت پریود و روزهای تخمک گزاری
  بررسی ناهنجاری‌های اسکلتی بخصوص لگن
  بررسی محل کار که آیا در معرض مواد شیمیایی و آزمایشگاهی… میباشد در اینصورت تغییر محل کار